Een scheiding van tafel en bed is een vorm van uit elkaar gaan die niet veel meer voorkomt. Toch is het goed om te weten wat een scheiding van tafel en bed inhoudt en waarom het toch zou kunnen dat je kiest voor een scheiding van tafel en bed.
Wat is een scheiding van tafel en bed?
Vaak denken mensen dat als ze getrouwd zijn en ze tijdelijk apart wonen, ze gescheiden zijn van tafel en bed. Dit is echter niet zo. Een scheiding van tafel en bed lijkt heel erg op een echtscheiding, met enkele verschillen.
De overeenkomsten met een echtscheiding
De juridische gevolgen van een scheiding van tafel en bed zijn bijna hetzelfde als bij een echtscheiding.
Zo wordt de gemeenschap van goederen ontbonden en moeten de echtgenoten vervolgens de boedel gaan verdelen. Als er huwelijkse voorwaarden zijn, moeten die worden afgewikkeld. Ook moeten er afspraken gemaakt worden over de kinderen (die afspraken worden vastgelegd in een ouderschapsplan), het ouderdomspensioen en eventueel de betaling van partneralimentatie. Komen de echtgenoten hier samen niet uit, dan hakt de rechter hierover de knoop door.
Wat voor veel echtgenoten ook belangrijk is, is dat de Belastingdienst op allerlei punten hetzelfde omgaat met een scheiding van tafel en bed als met een echtscheiding.
Dit betekent dat als:
- het verzoekschrift tot het scheiden van tafel en bed is ingediend, en
- de echtgenoten niet meer op hetzelfde adres staan ingeschreven, de echtgenoten geen fiscaal partners meer zijn. Ook zijn ze dan geen toeslagenpartners meer. Dit kan allerlei financiële voordelen opleveren.
De verschillen met een echtscheiding
Het belangrijkste verschil tussen een scheiding van tafel en bed en een echtscheiding, is dat bij een scheiding van tafel en bed de huwelijksband in stand blijft. Met andere woorden, de echtgenoten blijven getrouwd.
Andere verschillen zijn:
- tijdens de scheiding van tafel en bed is het niet mogelijk om met een ander te trouwen, terwijl dit wel kan na een echtscheiding;
- de opbouw van het partnerpensioen (nabestaandenpensioen) loopt door tijdens de scheiding van tafel en bed, terwijl dit ophoudt bij een echtscheiding;
- als een echtgenoot partneralimentatie ontvangt en deze echtgenoot gaat samenwonen met een ander alsof ze getrouwd zijn, betekent dit niet dat alimentatieplicht eindigt. De echtgenoot die partneralimentatie betaalt, moet dit dus blijven doen. Na een echtscheiding houdt in zo’n situatie de alimentatieplicht op.
Waarom zou je kiezen voor een scheiding van tafel en bed?
Het kan een goede optie zijn om te kiezen voor een scheiding van tafel en bed, als je:
- niet mag echtscheiden vanwege je geloof;
- de mogelijkheid van een verzoening beter wilt openhouden;
- de scheiding van tafel en bed wilt gebruiken als overgangssituatie naar ontbinding van het huwelijk.
Procedure
De procedure voor de scheiding van tafel en bed is bijna hetzelfde als bij een echtscheiding. Een advocaat moet een verzoekschrift tot scheiding van tafel en bed indienen bij de rechtbank. Dit kan namens één van de echtgenoten of namens hen beiden.
De scheiding van tafel en bed wordt alleen uitgesproken door de rechter, als het huwelijk duurzaam is ontwricht. Wat dat inhoudt, heb ik uitgelegd in dit kennisartikel. Dat het huwelijk duurzaam is ontwricht, moet door de advocaat worden opgenomen in het verzoekschrift.
Nadat de scheiding van tafel en bed wordt uitgesproken door de rechtbank, moet de beschikking (schriftelijke beslissing) van de rechtbank worden ingeschreven in het huwelijksgoederenregister van de rechtbank. Pas dan zijn de echtgenoten officieel gescheiden van tafel en bed.
Einde van de scheiding na tafel en bed
De scheiding van tafel en bed kent geen tijdslimiet. Met andere woorden, als de echtgenoten niets doen loopt de scheiding van tafel en bed gewoon door.
Maar aan de scheiding van tafel en bed kan wel een einde komen door het handelen van een van de echtgenoten of door het gezamenlijk handelen van de echtgenoten. Dat kan op twee manieren:
Verzoening
Een scheiding van tafel en bed kan ten eerste worden beëindigd als de echtgenoten zich verzoenen. De echtgenoten kunnen hiervoor samen een verklaring opstellen, die wordt ingeschreven in het huwelijksgoederenregister van de rechtbank. Hiervoor hebben ze geen advocaat nodig. Voor een verzoening geldt geen wachttijd, dit kan op elk moment.
De inschrijving van de verzoening doet alle gevolgen van het huwelijk herleven; het is alsof er nooit een scheiding van tafel en bed is geweest.
Ontbinding van het huwelijk
Ontbinding van het huwelijk
Het huwelijk kan verder worden ontbonden na de scheiding van tafel en bed. Dat kan op verzoek van een van de echtgenoten of op hun gezamenlijk verzoek.
Een advocaat moet een verzoekschrift tot ontbinding van het huwelijk indienen bij de rechtbank. Er hoeft nu niet meer in het verzoekschrift te worden aangegeven dat het huwelijk duurzaam is ontwricht. Dat heeft de rechtbank namelijk al beslist in de beschikking waarbij de scheiding van tafel en bed is uitgesproken.
Wanneer kan het huwelijk worden ontbonden na scheiding van tafel en bed?
Dat ligt eraan:
Verzoeken de echtgenoten samen het huwelijk te ontbinden?
Dan kan dat op elk moment.
Wil een van de echtgenoten het huwelijk ontbinden?
Dan moet de scheiding van tafel en bed moet minimaal drie jaar hebben geduurd.
Deze termijn kan worden verkort naar één jaar. Er moet dan wel sprake zijn van 'gedurig wangedrag' van een van de echtgenoten. Niet elk vervelend gedrag is ook wangedrag. Bij wangedrag gaat het om gedrag dat duidelijk kwetsend is voor de ander. Volgens de wetgever moet je dan bijvoorbeeld denken aan prostitutie.
Deze termijnen gaan lopen vanaf het moment dat de scheiding van tafel en bed is ingeschreven in het huwelijksgoederenregister.